Vrijheidsdressuur: leuke afwisseling voor je paard én voor jezelf

14 december 2020

1939

Vrijheidsdressuur, of te wel: leuke kunstjes aanleren bij je paard. Een mooie afwisseling op een normale training, voor zowel jezelf als je paard. Dit artikel laat zien hoe je je paard drie verschillende kunstjes kan aanleren; flemen, de spagaat en het steigeren. Ook worden er een aantal tips gegeven.

Leuk en nuttig

Op de foto’s staan Rosalie en Kyra. Kyra is een Groninger x Haflinger en is een vierjarige merrie. Samen doen zij al een tijdje vrijheidsdressuur. Dat is niet alleen een leuke afwisseling, het maakt je paard ook sterker en leniger, én het versterkt de band tussen ruiter en paard.

Vrijheidsdressuur: Flemen

Bij het flemen krult een paard zijn bovenlip en strekt hij de nek, hij doet dit om beter te kunnen ruiken. Flemen is een leuke (en redelijk gemakkelijke) oefening om je paard aan te leren, omdat het dan lijkt alsof je paard lacht. Dit is ook de perfecte manier om vrijheidsdressuur te introduceren aan je paard!

Hoe leer je je paard flemen?

Om je paard te laten flemen kan je verschillende dingen doen. Je kan hem bijvoorbeeld aan een voorwerp met een sterke geur laten ruiken of brokjes bij zijn neus houden. Als je paard hier niet op reageert, kan je hem ook op de neus kriebelen.
Als je paard fleemt verbind je er een commando aan, zoals ‘fleem’.
Voor meer duidelijkheid kan je tegelijkertijd als extra commando je vinger opsteken (zoals op de foto hierboven). Je kan ook alleen je vinger opsteken, maar hierin moet je dan wel consequent zijn.
Oefen dit net zolang totdat je paard het commando doorheeft. Je kan dan de brokjes en/of geuren weglaten.

Vrijheidsdressuur: Spagaat

Bij de spagaat staat het paard met de achterbenen naar achteren. Deze oefening lijkt misschien gemakkelijk, maar kan zwaar zijn voor je paard. Het gewicht moet namelijk goed worden verdeeld. Voor de spagaat is het handig als je paard al een voetje kan geven.

Hoe leer je je paard de spagaat?

Leg een balkje op de grond neer.
Zet je paard met de voorbenen aan de ene kant en met de achterbenen aan de andere kant van de balk.
Laat je paard steeds een stapje verder zetten met de voorbenen (zorg dat hij met de achterbenen niet over het balkje stapt). Dit kan je doen door je paard te lokken met een snoepje of door met een lange zweep zachtjes tegen de benen aan te tikken. Noem tegelijkertijd een commando, bijvoorbeeld ‘wijd’.
Beloon ieder stapje dat je paard zet met de voorbenen. Als je paard ook met de achterbenen een stap zet, zet je hem rustig terug.
Oefen dit net zo lang totdat je paard met alleen het commando de spagaat doet.

Vanuit de spagaat kan je de buiging aanleren. Bij de buiging strekt het paard de voorbenen en brengt hij de buik en het hoofd naar beneden. Dit doe je door een snoepje tussen de voorbenen van je paard te houden en tegelijkertijd een commando te geven.

Vrijheidsdressuur: Steigeren

Dit is misschien wel de stoerste oefening om te zien. Als je je paard wilt leren steigeren op commando, is het goed als hij al andere oefeningen kent. Ben je nog meer een beginner in de vrijheidsdressuur, dan is het niet aan te raden om deze oefening al te gaan doen. Je moet namelijk goed kunnen communiceren met je paard bij dit kunstje. Jonge paarden, zoals Kyra, zijn vaak heel enthousiast en speels, daardoor kan je ze gemakkelijk het steigeren aanleren.

Het aanleren van steigeren moet op een veilige en correcte manier gebeuren. Als je het gedrag van je paard nog niet goed kent, is het niet verstandig om steigeren al aan te leren

Hoe leer je steigeren aan?

Doe eerst wat andere oefeningen, zodat je paard enthousiast en energiek wordt. Je paard begrijpt dan ook dat hij wat moet gaan doen, om een beloning te krijgen.
Ren door de wei of bak en zorg dat je paard je volgt. Let er wel op dat hij jouw persoonlijke ruimte respecteert en jou dus niet omver rent.
Als je paard jou volgt kan je scherpe bochten maken, daardoor zal je paard een huppelpasje maken. Dit is het begin van het steigeren.
Als je paard zo’n huppelpasje maakt noem je een commando, bijvoorbeeld ‘steiger’. Je kan tegelijkertijd ook je hand of zweep in de lucht steken.
Herhaal dit net zo vaak totdat je paard op (stem- en lichaam)commando gaat steigeren.

Tips vrijheidsdressuur van Rosalie

Tenslotte nog wat extra tips van Rosalie:

☆ Maak gebruik van het gedrag dat jouw paard vertoont en wees creatief in het bedenken van de oefeningen. Kyra briest bijvoorbeeld vaak, ik probeer daar dan een commando aan te verbinden.

☆ Heb geduld: het ene paard leert sneller dan het andere paard. Ook per oefening kan dit erg verschillen. Ik heb het steigeren in een paar dagen aangeleerd, terwijl ik een paar maanden bezig ben geweest om van de spagaat naar de buiging te gaan (en die is nu nog niet perfect).

☆ Maak je paard nieuwsgierig en geef hem de kans om uit te zoeken wat hem wilt leren. Straf niet als je paard niet doet wat je vraag, maar beloon hem juist als hij iets goeds doet.

☆ Gebruik een clicker (of klak met je tong) wanneer je paard iets goed doet en geef hem daarna pas de beloning. Hierdoor krijg je een goede timing van de beloning en gaat je paard niet schooien.

☆ Wees tevreden met kleine stapjes en begin ook klein. Laat je paard eerst doorhebben dat hij wordt beloond als hij goed reageert op een vraag. Door veel te belonen wordt je paard vaak ook enthousiaster. Beloon je paard niet als hij de verkeerde reactie geeft op een commando.

☆ Houd het veilig. Zorg dat je paard jou niet om ver loopt, maar jouw persoonlijke ruimte respecteert. Begint eventueel met grondwerken; het is handig als jouw paard direct achteruit loopt wanneer hij te dichtbij komt.

☆ Deel je successen met anderen (via social media), daardoor krijg je extra motivatie om door te gaan!

Tekst: Lydia Hagen voor CAP Magazine. Overname zonder toestemming via redactie@capmagazine.eu én bronvermelding niet toegestaan

Foto’s: Joanne Kooiker (privébezit)