Zo ontstond de hoef: van drie naar één teen

26 april 2019

1693

De voorouders van het paard hadden drie tenen aan iedere voet. De voet is geëvolueerd van drie naar één teen, de hoef. De tenen zijn na verloop van tijd geoptimaliseerd om voor meer uithoudingsvermogen te zorgen, niet voor meer snelheid.

Geschiedenis

Bij paarden, ezels en zebra’s heeft de middelste teen de functie van de hele voet overgenomen. Een paard loopt dus eigenlijk op zijn middelste teen. Doordat alleen het dier met één teen het heeft overleefd, worden zij gezien als superieur evolutionair resultaat.

Toch is onze interpretatie van de evolutie van paarden waarschijnlijk beïnvloed door onze eigen geschiedenis met paarden. Prestaties op de renbaan waren de afgelopen 5000 jaar van de menselijke historie veel minder belangrijk dan het uithoudingsvermogen op langere afstanden. Dit kwam doordat paarden voornamelijk zijn gebruikt voor het vervoeren van mensen en bagage over grote afstanden.

Uithoudingsvermogen

Dit soort uithoudingsvermogen zou de kritieke factor kunnen zijn geweest in de evolutie van het paard, volgens paleo-biologen van De British University of Bristol en de Howard University in Amerika.

Het onderzoeksteam combineerde bewijsmateriaal uit het fossielen register met bestaande studies over de beweging van paarden. Zij stelt dat de eentenige paarden waren voor het verzamelen van voedsel en water, wat vaak werd gedaan in een rustig tempo, en niet om te vluchten voor vijanden (roofdieren).

De grote evolutionaire ‘stap voorwaarts’ in de voet van een paard was niet het verliezen van de extra tenen. De evolutie van de ‘springvoet’ was van de meeste invloed, suggereren onderzoekers in het tijdschrift Frontiers in Ecology and Evolution.

‘Springvoet’

De ‘springvoet’ zorgt voor elastische energie in de pezen tijdens de voortbeweging. De evolutie viel samen met de verspreiding van graslanden, ongeveer 20 miljoen jaar geleden. De paarden met de springvoeten verspreidden zich snel over Noord-Amerika, waar zij vandaan komen. Zij waren net zo divers als antilopen nu in Afrika zijn.

Verspreiding

Rond de 11 miljoen jaar geleden verspreidden de dieren zich naar Eurazië en Afrika, waar ze steeds meer op het moderne paard begonnen te lijken. Slechts één van de vele bloedlijnen leidde tot het verminderen van het aantal tenen, en dus moderne paarden.

Professor Christine Janis, auteur bij de University of Bristol’s School of Earth Sciences zegt hierover: “Vroege leden van de paarden’tak’ met maar één teen verloren niet alleen hun zijtenen, de botten van de overgebleven teen werden ook veel sterker en begonnen te lijken op de ‘springvoet’. Dit houdt in dat de paarden steeds meer aangewezen werden op hun energie-efficiënte motoriek.”

Eetgedrag

De auteurs stellen dat de vroege eentenige paarden hun dagelijkse eetgedrag veranderden, door te zwerven om op zoek te gaan naar voedsel. Dit leidde tot bevordering van energie-besparende aanpassingen in hun voeten.

Het verlies van de zijtenen is misschien gewoon een gevolg van het upgraden van de anatomie van de belangrijkste, centrale teen geweest. Doordat deze teen zo goed was, was de organische functie van de andere tenen simpelweg niet meer nodig.

Lees meer via Horsetalk

Foto: Shutterstock

Error, group does not exist! Check your syntax! (ID: 116)