Slaap: óók voor je paard broodnodig

9 april 2019

545

Net als mensen hebben ook paarden voldoende slaap nodig om gezond te blijven en te kunnen presteren.

We onderscheiden vier fasen: in slaap vallen en doezelen, lichte slaap (de meest voorkomende), REM-slaap en diepe slaap.

Diepe slaap

Ook al staan paarden veel als ze slapen, ook dan slapen ze meestal heel diep. De spieren zijn dan volledig ontspannen; dat zie je aan het opgetrokken achterbeen, waar ze dan lichtjes op ‘leunen’.

Ontsnappen

Een paard slaapt slechts een paar momenten aan één stuk per dag. Onderzoek heeft aangetoond dat diepe slaapperiodes bij paarden tussen één en twee minuten duren en vaak worden afgewisseld met wakker zijn. Dankzij dit ritme is het ‘prooidier’ altijd klaar om te ontsnappen als er gevaar dreigt.

Dromen

In de afgelopen jaren is ook aangetoond dat paarden als ze op hun zij liggen én als ze op hun buik liggen, met gebogen benen, zogenaamde REM-slaapfasen hebben. Hun ogen bewegen dan heel snel, dat zie je aan de bewegende oogleden. De REM-slaap is nodig voor het lichamelijke en geestelijke herstel.

Tijdens de REM-slaap zijn de hersenen erg actief. Blijkbaar vindt hierin zenuwgenezing plaats, die onmisbaar is voor de werking van het hele lichaam. De hersengolven in de REM-fase zijn vergelijkbaar met die bij mensen, zo ondervonden onderzoekers. Er kan dus worden aangenomen dat paarden ook dromen.

Slaapfasen

Paarden maken gemiddeld drie tot vier slaapperioden per nacht door, met een totale duur van iets minder dan vijf uur in verschillende fasen. Dit is veel meer dan eerder werd aangenomen. Maar ook overdag zijn er ‘sluimerfasen’, ongeveer drie uur totaal. Deze worden staand doorgebracht met sluimeren en diep slapen.

Veilig voelen en liggen

In de kudde gaan paarden alleen slapen als ze zich veilig voelen. Dit geldt met name voor plat op de zij liggen met uitgestrekte benen. Als een paard op deze manier ligt, is hij als vluchtdier bijzonder kwetsbaar omdat het langer duurt om op te staan dan bij andere ruststanden. Een paard dat zich onzeker voelt in zijn omgeving, gaat maar kort of helemaal niet liggen.

Slapen is aanstekelijk

Wanneer paarden in een groep gaan liggen, raken andere kudde-leden vaak ‘aangestoken’. Alle paarden van een kudde slapen echter maar in zeldzame gevallen tegelijkertijd. Meestal nemen een of twee paarden de rol van de ‘oppasser’ over: ze staan dichtbij de slapers en bewaken ze.

De goede plek

Verschillende onderzoeken geven aan dat paarden graag droog en schoon liggen. Gladde en/of harde grond heeft niet de voorkeur.

Om te gaan liggen, is ook veel ruimte nodig. Zelfs als een kudde steeds goed samengaat, moet er speciaal in groepsverband op worden gelet dat er genoeg rustruimte is, zodat elk paard de kans krijgt om te gaan liggen.

Ziek door slaapgebrek

Als een paard heel vaak te weinig slaapt, kan dit een slechte invloed hebben op de prestaties en gezondheid. Prikkelbaarheid en weinig sociaal zijn naar mensen en soortgenoten kunnen de eerste tekenen zijn van tekort aan slaap. Later kunnen onder andere ook maagzweren en koliek ontstaan als gevolg van te weinig slaap.

Bron: Pferderevue

Foto: Istockphoto/Kerrick