Onderzoek: ook bij paarden komt depressie voor

13 december 2022

1372

Misschien voel jij je wel een beetje ‘down’. Wéér een jaar verder, wat brengt 2023 ons? Paarden denken niet op die manier, maar wist je dat ze wel, net als wij, vormen van depressie kunnen ontwikkelen?

Paardenarts Gil Riley MRCVS legt enkele veelvoorkomende symptomen van depressie bij paarden uit waar eigenaren op moeten letten. Sommige aanwijzingen zijn zelfs vergelijkbaar met de symptomen die bij mensen voorkomen!

1. Apathisch

Het paard kijkt vaak naar de achterwand van de stal. Zijn ogen zijn open, maar dof, en je paard staart voor zich uit zonder veel met de ogen te knipperen. Zijn hoofd hangt en de oren zijn onbeweeglijk, waarbij de nek gestrekt is (open kaak-halshoek). Een dergelijke houding wordt wel ’teruggetrokken’ genoemd en is duidelijk anders dan die van een paard dat wél lekker in zijn vel zit.

Een ‘happy’ paard heeft interesse in zijn omgeving; hij houdt zijn nek hoger en zijn oren bewegen bijna voortdurend attent en nieuwsgierig. Ook een paard dat gewoon staat te rusten, heeft een andere houding; hij ontspant zijn spieren en laat vaak één achterbeen rusten. Zijn oren zijn naar opzij gedraaid, en hij laat zijn oogleden en onderlip ontspannen hangen. Zijn nek is laag, maar houdt hij rond, en niet gestrekt

2. Onverschillig op omgevingsstimuli

Een Franse studie aan de Université de Rennes toonde dit symptoom het meest nadrukkelijk aan. Een groep gezonde paarden en een groep paarden die de teruggetrokken houding vertoonde, werd blootgesteld aan vijf ongebruikelijke geluiden die ze eerder niet zouden zijn tegengekomen (een nieuwe stimulus in hun thuisomgeving). Elke dag hoorde elk paard drie seconden lang een (nieuw) geluid dat uit een luidspreker naast zijn stal klonk; de reactie werd op video vastgelegd. De geluiden werden dagelijks gedraaid totdat alle paarden alle geluiden hadden gehoord.

De teruggetrokken paarden besteedden beduidend minder aandacht aan de geluiden. Slechts ongeveer de helft reageerde enigszins (oortjes erop, hoofd optillen of een ander teken van aandacht), vergeleken met 90% van de normale paardengroep. Bovendien vertoonden de controlepaarden gedurende de vijfdaagse duur van het onderzoek gewenning aan de ongebruikelijke geluiden, terwijl de reactie van de teruggetrokken paarden niet significant veranderde.

Deze bevindingen gaven aan dat de teruggetrokken paarden een ‘cognitieve verschuiving’ hadden ondergaan, dat ze zo fysiek of psychisch gestrest waren dat ze ‘zintuiglijke onoplettendheid’ hadden ontwikkeld (‘uitgeschakeld’ waren).

3. Verlies van eetlust

Depressie zorgt ervoor dat een paard zijn eetlust verliest. Dit kan leiden tot ongezond gewichtsverlies, wat op zijn beurt andere gezondheidsproblemen kan veroorzaken.

4. Stereotypieën (ondeugden)

Symptomen van depressie bij paarden omvatten ook kribbebijten, weven of ander destructief gedrag dat een abnormale mentale toestand aangeeft.

5. Gebrek aan slaap

6. Onwil om te werken

Een paard dat depressief is, heeft geen plezier meer in het werk dat hij voorheen wél leuk vond. Dit is vooral belangrijk met betrekking tot de veiligheid van ruiter en paard. Een teruggetrokken paard reageert mogelijk niet normaal op potentieel gevaarlijke situaties. Als hun aandacht tijdens het rijden ergens anders is, kan dit gevaarlijk zijn voor de ruiter en het paard.

7. Snel angstig

Uit een recente studie door de Universiteit van Edinburgh blijkt dat 95% van de paardenartsen aangeeft minstens maandelijks met depressieve en als gevolg daarvan zeer angstige paarden te werken, waardoor 81% van hen in de afgelopen vijf jaar minstens één blessure opliep.

8. Verlaagd cortisolgehalte

De studie aan de Université de Rennes toonde aan dat depressieve paarden een lager cortisolgehalte in het bloed hadden dan normale paarden. Cortisol is het stresshormoon van het lichaam; verlaagde niveaus vinden we bij mensen die lijden aan aandoeningen als posttraumatische stressstoornis en postvirale vermoeidheid. Deze bevinding wordt vooralsnog niet betrouwbaar genoeg geacht als indicatie van depressie.

9. Vermijden van andere paarden

Depressieve paarden hebben de neiging zich af te zonderen van de kudde; ze reageren niet of nauwelijks op andere paarden in hun omgeving (zie ook 2).

Lichttherapie

Als Seasonal Affective Disorder (SAD) een mogelijke oorzaak is, en je paard in het najaar en in de winter neerslachtiger is dan in de lente en zomer, kun je overwegen om meer licht in de stal aan te brengen.

Aan de Nottingham Trent University is hier onderzoek naar gedaan: proefpaarden werden zes weken lang elke dag een uur lang onder breedspectrumlicht met hoge intensiteit gezet. De onderzoekers vergeleken hun gedrag met betrekking tot voeding en slaap én hun werklust en reacties in de dagelijkse omgang met dat van een groep paarden die de therapie niet hadden gekregen. Ze stelden vast dat de onbehandelde paarden langer sliepen, minder prettig in de omgang waren en minder plezier in hun werk hadden.

CAP Magazine / Horse&Hound

Foto: Istockphoto