Er zijn al wat vroege veulens geboren, maar de echte ‘geboortegolf’ moet nog komen. Elke keer weer is het bijzonder als een veulen gezond en wel naast zijn moeder staat… Meestal redt de merrie zich zonder hulp. Het is echter belangrijk om op tijd te zijn wanneer er iets niet goed is, want dan is er vaak met spoed een dierenarts nodig.
Voorbereidingen voor geboorte van veulen
De drachtige merrie moet een goede lichamelijke conditie hebben, goed gevoerd zijn en voldoende beweging krijgen. Het is verstandig om de merrie in het laatste deel van de dracht te vaccineren tegen influenza en tetanus. Dit om het veulen zoveel mogelijk afweerstoffen via de biest te laten krijgen.
Verhuizen naar veulenbox
Ruim voor de veulendatum dient de merrie indien mogelijk al in de omgeving worden geplaatst waar ze ook zal veulenen, zodat ze antistoffen kan aanmaken tegen de daar heersende ziektekiemen die ze dan weer doorgeeft aan het veulen via de biest. Het zal haar ook een stuk rust geven als ze in een omgeving veulent die ze al kent.
Voortekenen
Houd de merrie goed in de gaten als de uitgerekende datum nadert, omdat het tijdstip van geboorte bij een paard moeilijk te voorspellen is. Als de geboorte niet lang meer op zich laat wachten, zal de merrie verschillende tekenen vertonen. Vanaf twee tot drie weken voor het veulenen kan de uier al opzwellen en kort voor de geboorte volschieten. Als er ook nog twee wasachtige druppels aan komen te hangen (‘kegelen’), wordt het veulen meestal binnen 24 uur geboren.
Tijdens de geboorte van een veulen
De merrie zal over het algemeen onrustig worden en nerveus zijn. Ze zal vaak liggen met de hals plat op de grond, weer gaan staan en regelmatig een plashouding aannemen. De merrie zal het moment van bevallen uitstellen totdat er absolute rust heerst. Houd de merrie de laatste dagen 24 uur per dag in de gaten met bijvoorbeeld een webcam of een geboortemelder.
De merrie is prima in staat de klus zelf te klaren. Het is het beste om gepaste afstand te bewaren en in rust te observeren. De dierenarts dient pas te worden gebeld als er, ondanks persen van de merrie, geen vooruitgang wordt geboekt.
De geboorte
Contractie- of ontsluitingsfase
De baarmoeder begint samen te trekken en het veulen zal gaan draaien. Dit kan een half uur tot enkele uren duren.
Uitdrijvingsfase
De baarmoedermond zal opengaan, waardoor de waterblaas in het geboortekanaal komt en zal knappen. Hierna zal de merrie gaan liggen omdat het veulen met benen en hoofdje in de geboorteweg komt. Ze kan zo beter meepersen, waarna het veulen meestal binnen twintig minuten geboren wordt. Bij een correcte ligging wordt eerst één voetje en dan het andere zichtbaar, dan komt het neusje tevoorschijn. Is dit niet het geval dan dient direct de dierenarts gebeld te worden.
Nageboorte
Binnen een uur na de geboorte wordt de nageboorte (placenta) afgedreven. Het is raadzaam om de dierenarts deze te laten controleren op volledigheid. Verwar vruchtvliezen (wit, doorzichtig en dun) niet met de nageboorte (dikker en roze/rood van kleur). Als de nageboorte langer dan drie uur blijft zitten, is het verstandig om de dierenarts te bellen.
Dierenarts raadplegen
Raadpleeg altijd een dierenarts bij twijfel over de toestand van het veulen. Het is verstandig om op de eerste dag na de geboorte de dierenarts te laten komen om de merrie en het veulen goed na te kijken.
Bron: Hoefslag
Foto: Christine Dijk