Het thema burn-out staat tegenwoordig veel in de belangstelling. We leven vaak een stressvol leven en nemen dan te weinig tijd voor ontspanning. Die combinatie is niet ideaal: lichaam en met name geest zijn opgebrand. ‘Opgebrand’, dat is de betekenis van ‘burn-out’.
Stress bij paarden
Niet alleen mensen worden vaak blootgesteld aan voortdurende stress, ook paarden kunnen last hebben van negatieve stress (‘disstress’) en er op dezelfde manier op reageren. Veel toernooien inclusief vervoer, harde of niet passende training en niet te vergeten een onjuist gedrag naar het paard toe, kunnen leiden tot geestelijke aandoeningen bij paarden.
Niet alleen sport- en wedstrijdpaarden worden beïnvloed door de burn-out. Elk paard dat stress ervaart, kan ziek worden. De behandeling is niet eenvoudig. Het motiveren van een ‘opgebrand’ dier is moeilijk en vraagt om een langdurige therapie en een verandering van de houding ten opzichte van je paard.
Symptomen
Hoe eerder je stress (h)erkent bij een paard, hoe beter die de behandelen is. Eén van de eerste signalen van stress of een burn-out zijn de zogenaamde vleugeloren. Het paard laat zijn oren naar de zijkant vallen en reageert langzaam op geluiden en spraak. Daarnaast zijn een hangende onderlip, zoals bij het slapen, en een lusteloze uitstraling duidelijke tekens.
Het paard begint zijn omgeving niet langer waar te nemen en de onverschilligheid neemt toe. Een ingetrokken staart en een onnatuurlijke houding en heen en weer bewegen van het hoofd en trillen bij aanraking zijn andere duidelijke signalen. Ook het ontbreken van hengstigheid kan wijzen op een burn-out.
Behoeften
De oorzaak van burn-out is zelden alleen het rijden van (te)veel wedstrijden. Vaak is verkeerd management de oorzaak van de ziekte. Paarden zijn sociale dieren, die contact met soortgenoten nodig hebben. Een buurman in de stal maar elkaar niet kunnen zien, laat staan contact maken, is niet genoeg. De dieren knabbelen graag aan elkaar en herkennen de betekenis van de andere lichaamstaal.
Ook voldoende en afwisselende beweging is een must. Rollen, rennen, springen en rondrennen zonder ruiter zijn erg belangrijk voor een gezonde geest in een gezond lichaam. Waar mogelijk moet een paard in de wei of paddock met soortgenoten kunnen communiceren. Vagen zoals: ‘Heeft het paard voldoende beweging?’, ‘Zijn de stallen groot genoeg?’, ‘Is voldoende ruwvoer beschikbaar?’, ‘Is het kuddegevoel aanwezig?’ zijn slechts een paar punten die moeten worden bekeken om een burn-out te voorkomen.
Herstel
Het burn-outsyndroom is niet alleen geestelijk merkbaar. Het heeft ook een grote invloed op de lichamelijke gezondheid. Spanning, spierverlies, vitaminen- en mineralengebrek, vermagering, koliek, maagzweren en een algemeen verminderde weerstand kan ernstige gevolgen hebben.
Chronische spierkramp is een veel voorkomend symptoom van burn-out. Deze spierblokkades zijn voornamelijk te vinden in de nek en schouders en kunnen het paard hevige pijn bezorgen. Vanwege stress is het niet meer mogelijk om zelfstandig de spiergroepen te ontspannen en hierdoor heeft het paard hulp nodig op de weg naar herstel.
De weg naar herstel
Door middel van fysiotherapie met massage, acupunctuur, triggerpoint- of stress-puntmassage kan ontspanning van de getroffen gebieden worden bereikt en dus ook een vermindering van de pijn. Het paard krijgt geleidelijk meer beweeglijkheid en moet voorzichtig weer spieren gaan opbouwen. Aquatherapie, lange tijd ‘vrij’ met weidegang en in de paddock staan, en daarna longeren, horen ook bij de weg uit de burn-out. Ook voedingssupplementen en vitaminesupplementen kunnen voorgeschreven worden, om de verslechterde weerstand en welzijn verbeteren.
Veranderen
Iedereen die de eerste tekenen van burn-out bij een paard waarneemt, moet zich afvragen welke alledaagse situaties die stress kunnen veroorzaken. Het is zaak dit op een goede manier te veranderen en te werken aan beter omgaan met de stresssituatie.
Om paarden burn-out te voorkomen, luidt het advies dat paardeneigenaren regelmatig nadenken over hoe hun viervoeters hun weg vinden in het dagelijks leven en de paardenhouderij met een kritisch oog bekijken.
Bron: Horse.de